Τα «πέτρινα ... στολίδια» του 18ου αιώνα.

     Τα σωζόμενα πέτρινα γεφύρια της Πρώτης, χτισμένα στις όχθες του ρέματος της Ανάληψης, στα πρανή του όρους Παγγαίου,

αποτελούν τα δύο τελευταία εναπομείναντα αρχιτεκτονικά στολίδια της περιοχής, που επιμένουν να αντιστέκονται στη φθορά του χρόνου, άγνωστο όμως για πόσο ακόμη, καθώς χρειάζονται ενέργειες για τη συντήρηση και την αξιοποίησή τους.

     Κάθε γεφύρι και ένα μικρό μνημείο τέχνης, ένας γοητευτικός θρύλος, αλλά και μια συναρπαστική ιστορία μιας άλλης εποχής, από τότε που ο τόπος μας μολονότι ήταν σκλαβωμένος στους Τούρκους, οι κάτοικοί του μπόρεσαν να διατηρήσουν αναλλοίωτο το πατριωτικό αίσθημα, τη χριστιανική θρησκεία τους και την ελληνικότητα της παράδοσής τους.

     Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πέτρινα γεφύρια της Πρώτης αποτέλεσαν κατά την Τουρκοκρατία τον συνδετικό κρίκο των υπόδουλων χωριών του Παγγαίου συντελώντας τα μέγιστα στη διάδοση των εθνικοαπελευθερωτικών ιδεών, αλλά και την ανταλλαγή των πολιτιστικών στοιχείων της κάθε περιοχής. Οι κάτοικοι της περιοχής διακινούμενοι καθημερινά μέσω αυτών των πέτρινων γεφυριών φαίνεται πως είχαν καταφέρει να αναβαθμίσουν οικονομικά την περιοχή και να κρατήσουν άρρηκτη την εθνική τους συνείδηση.

     Η τεχνική κατασκευής των πέτρινων γεφυριών στο όρος Παγγαίο είναι άξια θαυμασμού, καθώς συναγωνίζεται την τεχνική κατασκευής διάσημων γεφυριών από άλλες περιοχές της Ελλάδας. Χτίστηκαν από ντόπιους μάστορες, σε σημεία που ακόμη και σήμερα προκαλούν δέος στον επισκέπτη.

     Η τεχνική τους ιδιαίτερη, αξιοζήλευτη και διαφορετική στην κάθε περίπτωση. Ως προς την αρχιτεκτονική τους μορφή είναι μονότοξα και εξαιρετικά συμπαγή, επιτυγχάνοντας ασφαλή πρόσβαση την απέναντι όχθη του ρέματος της Ανάληψης.

     Το υλικό κατασκευής τους είναι πέτρα στον τύπο της αργολιθοδομής, που αφθονεί στη γύρω περιοχή. Σήμερα τα πέτρινα γεφύρια της Πρώτης δεν πρέπει να αφεθούν στη μοίρα τους, καθώς είναι σημαντικό να διατηρηθούν και προπαντός να αξιοποιηθούν, καθώς από μόνα τους μπορούν να αποτελέσουν πόλο έλξης επισκεπτών.

*    Το πέτρινο γεφύρι στην τοποθεσία Προφήτης Ηλίας.

Το μονότοξο πέτρινο γεφύρι στη θέση Προφήτης Ηλίας βρίσκεται σε απόσταση 4,600 μ. από τον οικισμό της Πρώτης, στο κεντρικό ρέμα της Αναλήψεως, ανατολικά του δρόμου, που οδηγεί στο μοναστήρι της Ι.Μ. Αναλήψεως (300 μ. πριν το παλιό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία σε 520 μ. υψόμετρο). Το γεφύρι έχει πλάτος 1,05 μ., μήκος 6,70 μ. και άνοιγμα καμάρας 3,20 μ. που προεξέχει επιδεικτικά από το υπόλοιπο γεφύρι. Το ύψος της γέφυρας ανέρχεται στα 2,70 μ. από τον πυθμένα του ρέματος. (Το ρέμα της Αναλήψεως διασχίζει την Πρώτη και εκβάλει στον ποταμό Αγγίτι). [Φωτογραφία ↑] (Συντεταγμένες: 40.935613° Ν / 24.044251° Ε). 

**   Το πέτρινο γεφύρι στην τοποθεσία Σωληναρούδι.

Το μονότοξο πέτρινο γεφύρι στη θέση Σωληναρούδι, βρίσκεται σε απόσταση 3,800 μ. από τον οικισμό της Πρώτης, σε ένα μικρό ρέμα ανατολικά του δρόμου, που οδηγεί στο μοναστήρι της Ι.Μ. Αναλήψεως (αμέσως μετά τον πρώτο χώρο αναψυχής του Ε. Ο. Χ. Σ. Πρώτης σε 450μ. υψόμετρο.)  Το γεφύρι έχει πλάτος 1μ., μήκος 7,80 μ. και άνοιγμα καμάρας 3,80 μ. Το ύψος της γέφυρας ανέρχεται στα 2 μ., αλλά το κατάστρωμά της από τον πυθμένα του ρέματος απέχει 4,20 μ. γιατί είναι χτισμένο πάνω σε βράχο. [Φωτογραφία ↓] (Συντεταγμένες: 40.935662° Ν / 24.042286° Ε).